قدیمیترین عکس از مراسم شب یلدا/ چرا در این شب هندوانه میخورند؟
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۹۵۳۶۴۳
۳۰ آذر در تقویم ایرانی به نام شب یلدا ثبت شده است. در این شب ایرانیها در کنار سایر خوراکیها هندوانه میخورند، اما فلسفه خوردن این میوه چیست؟
خبرگزاری میزان _ فارس نوشت: درباره هندوانه شب یلدا اول این نکته را بگوییم که همیشه برای همه مهیا نبوده است و باید از قبل برایش تهیه و تدارک دیده میشد. معمول این بود که هندوانه شب یلدا را به شیوهای خاص میکاشتند و پرورش میدادند که بتوان آن را دیرتر برداشت کرد؛ یعنی تلاش میشد میوه هندوانه تا حد ممکن زمانی طولانیتر متصل به ساقه بماند و بهطور طبیعی سالمتر بماند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
معلوم است در دوره قاجار و حتی پس از آن، این هندوانه عزیزکرده و پُرزحمت برای همه مهیا نبود و نمونهاش اینکه در کتاب «خاطرات عینالسلطنه» که خودش از شاهزادگان قاجاری بود چنین آمده است: «هوا پس از برف یکی دو شب سرد کرد... دیشب که شب چله بزرگ است، ایرانیها معمول دارند هندوانه بخورند، این تهیه را نداشتیم. اتفاقا... [یک نفر]محض گرفتن مبلغی پول و یک خروار غله یک دانه [هندوانه]آورد که ما فال فال کرده به همه چشاندیم تا معمول ترک نشده باشد [رسم معمول انجام شده باشد]».
نکته دیگر اینکه ایرانیها برای شب یلدا بنا به سنت باستانی، خرید نمیکردند و چنانکه «نصرالله حدادی» مورخ و تهرانشناس معاصر میگوید: «هیچ خوراکی از بازار خریداری نمیشد. معمولا همه را زنان خانواده در طول سال جمعآوری میکردند. در شب یلدا مهمانها نیز با خود خوراکی میآوردند، اما بیشتر میزبان تهیه شبچره [تنقلات شبنشینی]را بر عهده میگرفت... گردو، بادام، تخمه هندوانه، خربزه، مغز هسته زردآلو، کشمش، سنجد، کنجد، توت خشک و بذرک نیز از خوراکیهای روی کرسی بود».
قدیمیترین عکس از مراسم شب یلدا در ایران
هندوانه بخوریم یا کشمش؟حالا برسیم به هندوانه شب چله و البته نام «چله» از اینجا میآید: «مردم ایران از اول دی تا ۱۰ بهمن را چله بزرگ و از ۱۱ بهمن تا ۳۰ بهمن که ۲۰ روز بود را چله کوچک میدانستند و معتقد بودند پس از آغاز چله بزرگ زمین کمکم شروع به گرمشدن میکند و این نوید بزرگی برای آنها بود که زمستانهای سختی را پشت سر میگذاشتند».
برای دانستن فلسفه هندوانهخوری وسط سرما روایت مفصل و دلنشین «جعفر شهری» از یلداهای دوره قاجار را در کتاب «طهران قدیم» بخوانیم تا بدانیم کار ایرانیها هیچوقت بیحکمت و بیفلسفه نیست؛ پیشاپیش یلدایتان مبارک؛ «در تهران فصلها زودتر از زمان مقرر شروع میشدند، بهاینگونه که از ده ـ پانزده روز به عید نوروز مانده بهار و از اواسط تابستان، پاییز و از میانه پاییز، زمستان شروع میشد و ماه اول سال یعنی برج حمل یا فروردین را ماه گلبران و ماه دوم آن یعنی اردیبهشت را توتپزان و از اول ماه تیر تا پانزدهم مرداد را چله تابستان و از اول ماه دی تا آخر بهمن را چله زمستان میگفتند.
چلههایی که در اولی گرما و در دومی سرما به غایت میرسید و اتمامشان به قرار زیر: که پس از گذشت ۳۵ روز از تابستان میگفتند که باد خنک دزده میزند که شبها رو به خنکی میگذارد و پس از ۴۵ روز که باد خنک آشکارا میزند که روزهایش هم خنک میشود و از همین ایام بود که باید به فکر چوب و هیزم و خاکه ذغال زمستان باشند؛ و زمستان که دو چله به اسم چله بزرگه و چله کوچکه داشت که چله بزرگ از اول دی تا دهم بهمن بود که زمین نفس دزده کشیده تکِ (حدت) سرما را میشکست و از آن به بعد تا آخر بهمن که چله کوچک بوده، میگفتند کاری که چله بزرگه نکرده چله کوچکه میکند... و هرگز سرمای چله بزرگه به پای سرمای چله کوچکه نمیرسید و با تمام شدن چله کوچکه هم بود که فقرا میگفتند زمستان تمام شد و روسیاهی به ذغال ماند و غم سرما و عدم استطاعت تهیه خاک ذغال را فراموش میکردند...
و شب اول چله بزرگه یا شب یلدا که بزرگترین شب سال بود هر دسته از خویش و اقارب و همسایه شبنشینی گرفته در آن بساط سور و سات از آجیل و شیرینی و میوه مخصوصا هندوانه و انار و خربزه فراهم کرده، دور هم جمع شده به خوشگذرانی و شبزندهداری و گرفن فال حافظ میپرداختند و در این شب بود که میگفتند با خوردنیهای سفره شب یلدا، مثل خوراکیهای پای سفره هفتسین، طبیعت گرم را میتوانند سرد و طبیعت سرد خود را گرم بکنند.
به این صورت که اگر از گرمی مزاج رنج میبرند هندوانه و انار و اگر از سردی ناراحت میشوند، توت و کشمش و خرما و مثل آن بخورند».
امروز در تاریخ مناسبتهای دیگری هم هستامروز ۳۰ آذر مصادف با ۲۱ دسامبر میلادی و ۱۶ جمادیالاول هجری قمری در تقویم تاریخ، مناسبتهای دیگری هم دارد.
وفات «ابوحنیفه دینوری» ادیب، منجم و ریاضیدان مسلمان در سال ۲۸۱ قمری
درگذشت «علی عمادالدوله دیلمی» از مؤسسین حکومت آلبویه در سال ۳۳۸ قمری
گروگانگیری وزیران نفت «اوپک» در جریان نشست اعضای این سازمان در وین اتریش در سال ۱۹۷۵ میلادی
سقوط هواپیمای مسافربری آمریکا بر فراز «لاکربی» در اسکاتلند در سال ۱۹۸۸ میلادی
درگذشت «مرتضی احمدی» هنرمند و بازیگر سینما و تلویزیون در سال ۱۳۹۳ شمسی
بیشتر بخوانید: آیینهای یلدایی از شمال تا جنوب ایرانانتهای پیام/
خبرگزاری میزان: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانههای داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانهای منتشر میشود.
منبع: خبرگزاری میزان
کلیدواژه: شب یلدا زمستان ایرانی ها چله بزرگ شب یلدا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۹۵۳۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برپایی بازارچه دانش آموزی در سمیرم
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مرکز اصفهان ؛ مربی پرورشی مدرسه ۲۲ بهمن شهر سمیرم گفت: هدف از برپایی این بازارچه اشنایی دانش اموزان با بازار کسب و کار مدیریت پول و مسئولیت پذیری است.
صدیقه قاسمی افزود: در این بازاراچه محصولات سالم توزیع شد.
دبستان ۲۲ بهمن با ۱۶۰ دانش اموز در مرکز شهر سمیرم واقع شده است.